Eigenlijk is de beste definitie voor het woord ‘arbeidsmarkt’: “de grote vraag naar het juiste poppetje op de juiste plek”. Dit klinkt super plat en bijna denigrerend naar alle mensen die iedere (werk)dag en masse van links naar rechts verschuiven in de vorm van woon- werkverkeer om maar een toegevoegde waarde te zijn aan een team binnen een organisatie die steevast groei op bepaald vlak op het programma heeft staan.
Als een van die ‘poppetjes’ besluit dat de tijd gekomen is om te vertrekken om ergens anders waarde toe te voegen, begint een strategisch spel waarbij ‘stiekem’ peilen of er elders een plekje vrij is de eerste spelregel is. Op zich is dit logisch, want het gebeurt (te) vaak dat mensen die wel eerlijk aan durven te geven dat er een zakelijke mis-match is ontstaan direct kunnen vertrekken, want ‘het vertrouwen’ is weggevaagd.
Binnen organisaties is openheid (lees: ‘transparantie’) een hippe term. Waarom heerst er intern dan een taboe op het openlijk bespreekbaar maken van je vertrek? Je spendeert meer tijd met je collega’s dan vrienden en werkt harder om samen doelen te bereiken dan met je plaatselijke handbalteam. We scrummen, feedbacken en borrelen ons een slag in de rondte, maar fatsoenlijk overleggen over nieuwe uitdagingen die elders kunnen liggen doen we niet. Op zulke momenten kiezen we ervoor om ‘stiekem’ onze kansen elders te onderzoeken totdat we zeker weten dat we ‘vloeiend’ kunnen switchen tussen organisaties. Maar dan wel achter de rug om van de mensen die ons in eerste instantie de kans hebben gegeven.
Ik koos ervoor dit anders aan te vliegen. Door het onderwerp open en bloot op tafel te leggen, ontstaat er een gesprek. Wat zou je willen in een nieuwe functie? Kunnen we dat in je huidige functie realiseren? Waar, en belangrijker nog, hoe kun je dat wel vinden? Kennen we mensen in ons netwerk? Hoe zit het met je cv? Waar zouden we dan op moeten letten bij de nieuwe medewerker die wij aan gaan nemen?
Het is niet alleen waardevol voor de medewerker die vertrekt, het is ook een win-situatie voor de organisatie. Er gaan onwijs veel goede ideeen, tactieken en werkwijzen de prullebak in als een medewerker redelijk onverwacht de deur uitloopt. Door fatsoenlijke doorstroming en inwerktrajecten kun je dit ondervangen. De jungle waarin je uren bezig bent om te achterhalen hoe de organisatie gewend is dingen te doen verdwijnt en je bent niet het wiel opnieuw aan het uitvinden. Natuurlijk moet dat wiel herontdekt en verbeterd worden, maar de voorsprong zit hem in het weten wat de herkomst van het wiel is.
Openlijk bespreekbaar maken dat je weg gaat scheelt tijd en geld, maar zorgt er ook voor dat we nou eindelijk eens leren om zakelijk net zo met elkaar om te gaan als dat je privé ook zou doen. Eerlijkheid, vertrouwen en ruimte aan de basis.
En alle eerlijkheid gebied mij te zeggen dat dit heel spannend is om te doen.
Tess van Olst